Fizik ders notları
Fizik ve fiziğin alt alanları
9.sınıf, Fizik bilimine giriş - Fizik nedir, fiziğin tanımı ve alt alanları, fiziğin diğer disiplinlerle ilişkisi ile ilgili ders notları:
Fiziğin tanımı :
Madde, enerji ve bu ikisi arasındaki ilişkileri inceleyen bilim dalına fizik denir.
Fizik, uygulamalı bir doğa bilimidir.
Gözleme, deneye ve akıl yürütmeye dayanır.
Olayları neden-sonuç ilişkisi içinde inceler.
Fiziğin alt alanları :
1- Mekanik, 2- Optik, 3- Elektromanyetizma, 4- Termodinamik, 5- Atom fiziği, 6- Nükleer fizik, 7- Katıhal fiziği, 8- Yüksek enerji ve Plazma fiziğidir.
1- Mekanik :
- Kuvvet, hareket ve enerji ilişkisi incelenir.
- Newton mekaniği veya klasik mekanik denir.
- Esneklik, gezegenlerin hareketi, hidrodinamik, denge durumları vb. olaylar uğraş alanlarındandır.
- Kinematik : Cisimlerin hareketini inceler.
- Dinamik : Cisimlerin çeşitli kuvvetler etkisinde gerçekleşen hareketlerini inceler.
- Statik : Denge durumundaki sistemleri inceler.
2- Optik :
- Işığın yapısı ve ışık olayları incelenir.
- Renk oluşumu, gölge olayı, gözün görmesi ve teleskop, gözlük gibi optik araçların yapımı uğraş alanlarındandır.
Manyetizma fizik formülleri
Manyetizma ünitesinde kullanılan fizik formülleri:
Elektrik akımının manyetik etkileri :
B = Manyetik alan büyüklüğü
K = Sabit
i = Akım şiddeti
d = Düz telin verilen bir noktaya uzaklığı
r = Çember yarıçapı
L = Solenoid uzunluğu
N = Sarım sayısı
olmak üzere;
I- Düz tel:
Üzerinden i akımı geçen bir telin
d uzaklıkta bir noktada oluşturduğu manyetik alanın büyüklüğü:
II- Çembersel tel:
Üzerinden i akımı geçen r yarıçaplı dairesel bir telin
merkezinde oluşturduğu manyetik alanın büyüklüğü:
III- Solenoid :
Üzerinden i akım geçen N sarım sayılı ve L uzunluklu solenoidin
merkezindeki manyetik alan büyüklüğü:
Yansıma ve düzlem ayna
10.sınıf, Optik - Yansıma, yansıma kanunları ve düzlem aynada görüntü özellikleri ile ilgili ders notları:
Yansıma :
Işınların bir yüzeye çarparak geldiği ortama geri dönmesine yansıma denir.
Yüzeyin normali (N) :
Işının yüzeye çarptığı noktada çizilen yüzeye dik hayali çizgidir.
Gelme açısı (i) :
Gelen ışın ile yüzey normali arasındaki açıdır.
Yansıma açısı (r) :
Yansıyan ışın ile yüzey normali arasındaki açıdır.
Yansıma kanunları :
I- Gelen ışın, yansıyan ışın ve yüzey normali aynı düzlemdedir.
II- Gelme açısı yansıma açısına eşittir. (i = r)
III- Yüzeye dik gelen ışın kendi üzerinden geri yansır.
Fiziksel niceliklerin sınıflandırılması
9.sınıf fizik bilimine giriş, fiziksel büyüklüklerin sınıflandırılması ders notları :
Nicelik
- Bir nesneye veya olaya ait sayısal özelliktir.
Fiziksel nicelik
- Ölçme (karşılaştırma) sonucunda sayısal olarak ifade edilebilen niceliklere fiziksel nicelik denir.
- Aynı zamanda fiziksel büyüklük olarak da adlandırılır.
- Fiziksel büyüklükler çoğu zaman bir sayı ve birim ile ifade edilir.
Temel büyüklükler :
- Başka bir büyüklük kullanılmadan, tek başına ifade edilen büyüklüklerdir.
- 7 adet temel büyüklük bulunmaktadır.
- Bunlar : Uzunluk, kütle, zaman, sıcaklık, akım şiddeti, ışık şiddeti ve madde miktarı
Türetilmiş büyüklükler :
- Başka büyüklükler kullanılarak ifade edilen büyüklüklerdir.
- Matematiksel ifadeler içerir.
- Birden fazla temel büyüklük kullanılır.
- Alan, hacim, ivme örnek verilebilir.
Skaler büyüklükler :
- Sayısal bir değer ve birim ile ifade edilen büyüklüklerdir.
- Yön ve doğrultuları yoktur.
- Kütle, sıcaklık ve enerji örnek verilebilir.
Vektörel büyüklükler :
- Sayısal bir değer ve birimin yanında bir başlangıç noktası, doğrultusu ve yönü olan büyüklüklerdir.
- Kuvvet, hız ve ivme örnek verilebilir.
Kaldırma kuvveti
10.sınıf, Kaldırma kuvveti, sıvı içinde yüzen, askıda kalan ve batan cisimler, taşırma kabı ve özel durumlar ile ilgili ders notları :
Kaldırma kuvveti :
Sıvı içinde tamamen veya kısmen batmış cisimlere, sıvı tarafından uygulanan yukarı yönlü kuvvete kaldırma kuvveti denir.
- ile gösterilir.
- Birimi Newton dur.
- Yukarı yönlü bir kuvvettir.
- Sıvının yoğunluğu ve cismin sıvı içinde batan hacmi ile doğru orantılıdır.
Isı ve sıcaklık
9.sınıf - Isı ve sıcaklık tanımı ve arasındaki farklar, sıcaklık ölçekleri ve termometreler ile ilgili ders notları:
Isı :
Sıcaklıkları farklı maddeler etkileşim halinde iken maddeler arasında ısı alışverişi olur, alınıp verilen bu enerjiye ısı enerjisi denir.
- Q ile gösterilir,
- Birimi SI birim sistemine göre Joule (J) dur.
- Ancak yaygın olarak kullanılan birim Kalori (cal) dir.
- Kalorimetre ile ölçülür.
- Madde miktarına bağlıdır.
- Enerji çeşididir.
- Isı aktarım yönü sıcak maddeden soğuk maddeye doğrudur.